‘मुलाला शिकण्यास अनुकूल वातावरण असलेली जागा म्हणजे शाळा’, अशी सर्वसाधारणत: शाळेची एक व्याख्या केली जाते. हे अनुकूल वातावरण म्हणजे प्रत्यक्ष अनुभवातून ताणरहित शिक्षण घडणे होय. असे शिक्षण घडल्यास ते खऱ्या अर्थाने सहजशिक्षण होईल, अशा विचाराने शाळा सुरु केली. मातृभाषाच शिक्षणाचे उचित माध्यम अाहे या शिक्षणतज्ज्ञांच्या मताशी सहमती दर्शवत शाळेने शिक्षणाचे माध्यम म्हणून मराठीचा स्वीकार केलेला आहे.
प्रत्येक मूल वेगळे आहे याचे भान राखून मुलाचे मूलपण जपणारी, त्याच्या कुतूहलाला मोकळी वाट करून देणारी, त्याच्या कल्पनांना व्यक्त होण्याचे स्वातंत्र्य देणारी, मुलाच्या शारीरिक , बौद्धिक, मानसिक वाढीसाठी पोषक वातावरण निर्माण करणारी, सहजशिक्षणाचा पुरस्कार करणारी अशी ही शाळा आहे.
प्रत्येक मूल वेगळे म्हणजेच त्याची शिकण्याची आवड, गती, क्षमता वेगळी आणि म्हणूनच त्याच्या गरजेनुसार अध्ययन – अध्यापन पद्धती बरोबरच मुलाच्या वाढीचा आढावा घेण्याची पद्धतीही वेगळी असायला हवी. मुलाची ही सर्वांगीण वाढ पालकांच्या सहभागाने अधिक समृद्ध होण्यासाठी उत्तम पालकसंपर्क अशा काही महत्त्वाच्या गोष्टीं आग्रहपूर्वक इथे केल्या जातात.
बालवाडीतील वय मुलांचे सर्व क्षमतांना अंकूर फुटण्याचे असते. या वयात वाढीचा व आकलनाचा वेगही प्रचंड असतो. कालानुरुप येणारी प्रत्येक नवीन पिढी अधिक चौकस आहे, हे विचारात घेऊन अभ्यासक्रम बहुविध अंगांनी मूर्त स्वरूपाचे अनुभव देणारा, विविध प्रकारच्या संधीची उपलब्धता असणारा आहे. दैनंदिन नियोजनात पंचेंद्रियांचा सहज सुलभ विकास होण्याच्या दृष्टीने कृतींचे आयोजन केलेले असते.
लक्षपूर्वक ऐकणे, पुस्तके हाताळणे, कागदाच्या, कापडाच्या घड्या घालणे, ओवणे, शिवणे, कातर-सुरी वापरून कापणे अशासारख्या कृती मुलांना त्याच्या क्षमतेनुसार टप्प्याटप्प्याने शिकवल्या जातात. या प्रत्येक कृतीची काठिण्यपातळी हळूहळू वाढवत नेली जाते
शाळेत हेतुपुरस्सर काही विशेष अनुभवांची योजना केली जाते. मुलांच्या शिक्षणप्रक्रियेला पूरक ठरणाऱ्या संधी उपलब्ध करून दिल्या जातात. धोबीघाट, भाजीमंडईला भेट, स्वयंपाककृती, अशा प्रकारचे विविध अनुभव दिले जातात.
विविध प्रकारचे ठोकळे, बाहुलीघर, रंग, शाडूची माती, रांगोळी, खळ, वाळू, पाणी यांसारखी विविध साधने आणि खेळ मुलांना दिले जातात. या साधनांचा वापर करून ते जे काही निर्माण करतात (चित्र, वस्तू, रचना) त्यातून त्यांचे अनुभव, भावना, कल्पना व्यक्त होतात.
ओढण्या, रिकामे खोके, पिशव्या, टोप्या, काठ्या, वापरात नसलेले मोबाईल फोन, संगणक, पर्सेस
साहित्य घेऊन मुलं आजुबाजूच्या माणसांचे अनुकरण करत असतात. यातून त्यांच्या निरीक्षण शक्तीचा अंदाज येतो. या साहित्याचा वापर करताना त्यांच्या कल्पनाशक्तीला वाव मिळतो.
धावणे, उड्या मारणे, शरीराच्या वेगवेगळ्या अवयवांच्या विशिष्ट हालचाली करणे, कोलांटी उडी, खांबावर चढणे, दोरीच्या शिडीवर चढणे अशा कृती घेतल्या जातात. छोट्या स्नायुंच्या विकासासाठी खळीत खेळणे, आकारात रांगोळी भरणे, शाडूच्या मातीच्या वस्तू बनवणे, चेंडू फेकणे-झेलणे अशाही कृती घेतल्या जातात.
मुलं एखादी कृती शांतपणे आपली आपण करत असताना वर्गात गाणी, संगीत सुरु असते. एखादी वेगळी माहिती संगणक, प्रोजेक्टर यासारख्या तंत्रांच्या माध्यमातून दाखवली जाते. खेळताना कॅसिओवर संगीत वाजवले जाते.
बालवाडीत घडणारी प्रत्येक गोष्ट ही मुलाच्या शारीरिक, भावनिक, बौद्धिक वाढीसाठी पोषक पूरक असते. शिक्षक या सर्वच घटकांसंदर्भात मुलांचं सतत निरीक्षण करत असतात. या निरीक्षणाच्या वर्णनात्मक नोंदी करतात. त्याबद्दल पालकांशी संवाद साधतात. दोन सत्रांच्या अखेरीस पालकांना या लिखित स्वरूपातील नोंदीसोबत मुलांनी शाळेत केलेले कलेचे काम आणि सरावपत्रिकाही दाखवल्या जातात.